Ընդհանուր բնութագիր

«Նա իր հոգում ներդաշնակեց Ասիան և Եվրոպան, Արևելքն ու Արևմուտքը, հողն ու հոգին, հասկի շնորհալի խոնարհությունը և լեռնային գետի անկաղապար ըմբոստությունը․․․․»։

Սիլվա Կապուտիկյան

Հայ գրողներից քչերին է վիճակվել իրենց անունով գրական դպրոց ստեղծել, բանաստեղծական մտածողության նոր ուղի հարթել հաջորդ սերունդների համար։ Այդ քչերից էր Պարույր Սևակը։

Իր «Վարք մեծաց» բանաստեղծութունը նաև հենց իր մասին էր․

Ուշ-ուշ են գալիս, բայց ոչ ուշացած.
Ծնվում են նրանք ճիշտ ժամանակին:
Եվ ժամանակից առաջ են ընկնում,
Դրա համար էլ չեն ներում նրանց․․․

Պարույր Սևակը ստեղծեց համաշխարհային գրականությանը համահունչ պոեզիա։ Նա մեծ որոնող ու նորարար էր։

Աշխարհին ուղղված մի բացիկ եմ ես. 

Մի՛ ծրարեք ինձ 

Եվ մի՛ սոսընձեք...

 Սևակը գիտնականի աչաշրջությամբ էր ստեղծագործում։ Նա իր պոեզիայում համադրեց գիտնականի որոնող հայացքն ու զգացմունքային պատկերները։ Սևակին բնորոշ են սրամիտ, խոր ու ազդեցիկ փիլիսոփայական մտքերը, բանաստեղծական անսովոր պատկերները, բառախաղերը, որոնք ընթերցողին ստիպում են խորհել, առավելագույնս կենտրոնանալ։

Պարույր Սևակի տաղանդը լավագույնս դրսևորվել է հատկապես նրա վերջին ժողովածուներում՝ «Մարդը ափի մեջ» և «Եղիցի լույս»:

Լո՛ւյս, լո՜ւյս զվարթ,

Շաղվի՛ր,

Մաղվի՛ր,

Թաղվիր այնպե՛ս և այնքան խո՛ր,

Որ մենք չապրենք` ինչպես ձուկը

Իր մշտամութ-անլուսամուտ պետության մեջ...

 Սևակը նաև մեծ գրականագետ էր, վերլուծաբան։ Հատկապես արժեքավոր է նրա «Սայաթ-Նովա» մենագրությունը։

Կատարել է նաև բարձրորակ թարգմանություններ:

Պարույր Սևակի լավագույն ստեղծագործություններն են՝

Բանաստեղծությունների ժողովածուներից՝ «Նորից քեզ հետ», «Մարդը՝ ափի մեջ», «Եղիցի լույս»։

 

Պոեմներից՝ «Անլռելի զանգակատուն», «Եվ այր մի՝ Մաշտոց անուն», «Երգ երգոց» և այլն։

Բանաստեղծություններից՝ «Դու», «Քո պատճառով», «Անջատում», «Վարք մեծաց»,  «Ապրել», «Խոստանում եմ», «Նորօրյա աղոթք», «Որդուս» և այլն։

Դու սիրո հետ միշտ հաշտ ապրիր, բայց խույս մի՛ տա տառապանքից.

Նա սրբում է աչքը փոշուց, նա մաքրում է հոգին ժանգից:

Տառապանքից չեն մեռնում, չէ՛, այլ ավելի են պնդանում,–

Ապաքինված սիրտը հետո գալիք ցավը հեշտ է տանում:

Պ․ Սևակ

 

 

 

 

Սևակին նվիրված բաժնի գրական խորհրդատու՝ Լուսինե Զաքարյան