Ընդհանուր բնութագիր

«Այստեղ դուք ունիք մեկը, որ մեծ անձնավորություն է համաշխարհային գրականության մեջ: Ան Հրանտ Մաթևոսյանն է․․․ Անոր գրությունները խորունկ ձևով ցույց կուտան հայոց մասնակցություն մարդկության պատմության:

․․․ Շատ գրողներ, բանաստեղծներ ունիք, բայց պետք է ներեք ինձի, եթե ըսեմ, որ ան ուժը, որ անհրաժեշտ է, հսկայակա՜ն, Հրանտ Մաթևոսյանի մեջ է»։

Վիլյամ Սարոյան

Մաթևոսյանի գրվածքները խիտ բովանդակություն ունեն։

Նրա գործերը ընթերցելը հեշտ չէ։ Հետաքրքրաշարժ սյուժեները չէ, որ գրավում են նրա ստեղծագործություններում, այլ խոր, ընդգրկուն հայացքը, որով բացահայտում է երևույթների պատճառներն ու հետևանքները։

 

Հրանտ Մաթևոսյանը գրում է գյուղի մարդու ու բնության ներդաշնակ հարաբերությունների մասին, որոնք դրսից եկող պարտադրանքով խաթարվում են։ 

 

Մաթևոսյանը կարողանում  է ներսից զգալ ու արտահայտել մարդու, ձիու, գայլի, անգամ ծաղկի հոգեբանությունը։


 

Մաթևոսյանի գրական աշխարհի բնակիչները ապրում են Ծմակուտում, որը երևակայությամբ ստեղծված բնակավայր է։ Մաթևոսյանը գրում է․ «Ծմակուտն  իրական Ահնիձորի  (գրողի ծննդավայրն է) և իմ սիրո միությունն է»։

Մաթևոսյանը գրում է, որ Ծմակուտից դուրս չգալով՝ կարող է պատասխանել աշխարհի ամենացավոտ հարցերին։ Այսինքն՝ նրա ստեղծագործությունները մարդկանց փոքր խմբի մասին չեն։ Մարդն ամենուր նույնն է՝ իր հոգսերով, ուրախություններով ու ցավերով։ Եվ  գրողը տեսնում է այն, ինչը միավորում է բոլորին։ Դա է պատճառը, որ Մաթևոսյանի գործերը սիրվեցին տարբեր ազգերի կողմից։

Մաթևոսյանի լավագույն ստեղծագործություններից են՝ 

«Աշնան արև», «Մենք ենք, մեր սարերը» վիպակները, որոնք նաև կինոֆիլմերի են վերածվել։

«Ալխո», «Կանաչ դաշտը», «Հացը», «Նարինջ զամբիկը» և այլ պատմվածքներ։

«Գիտե՞ս ինչ, կյանք է, և մի ակնկալիր անփոթորիկ ծով. և եթե խորտակվում ես՝ մեղքը քոնն է և ոչ թե փոթորկինը, քանի որ փոթորիկը ծովն է: Ո՞ւր է խարիսխդ: Խարի՛սխդ…»։

Հրանտ Մաթևոսյան

 

 

 

 

Հրանտ Մաթևոսյանին նվիրված բաժնի գրական խորհրդատու՝ Լուսինե Զաքարյան