Ընդհանուր բնութագիր

«Վարուժանը առյուծների զարմից է։ Նրա լեզուն հմայում է ամեն ինչ համախմբելու իր զորությամբ»։

Լուք Անդրե Մարսել (ֆրանսիացի գրականագետ)

 

Դանիել Վարուժանը մեր ամենաինքնատիպ ու հզոր շնչով բանաստեղծներից է, որը  ուժերի ծաղկման շրջանում՝ 31 տարեկանում, դարձավ Հայոց մեծ եղեռնի զոհերից։

Վարուժանը համաշխարհային մեծության բանաստեղծ է։ «Վարուժանը պատկանում է արևմուտքին այնքան, որքան Հայաստանին․․․ Նրա տեղը համաշխարհային գրականության մեջ թերևս հեռու չէ այն բարձունքից, որ գրավում է Վերհարնը»,- գրել է ֆրանսիացի հայագետ Ֆրեդերիկ Ֆեյդին։

 

Վարուժանը արևմտահայ գրական կյանքի կազմակերպիչներից էր, մանկավարժ։  

Նա հեթանոսական շարժման առաջնորդներից էր։ Այս աննախադեպ շարժման նպատակն էր քրիստոնեական մտածողության խեղճությանը հակադրել հին դարերի ուժը, գեղեցկության պաշտամունքը։

Հանճարդ Հայկյան, Նավասարդյան սա տոներուն Արևափառ`

Ալ վերածնե փլատակներեն, և փառագոչ Քնարդ առ․․․

 

Վարուժանը խաղաղ աշխատանքի, արարման մեծ օրհներգուն է։

Նա ստեղծեց բանաստեղծական հայտնություններով լի,  լույսով շաղախված, ապրեցնող պոեզիա՝ մահվան ժամին անգամ հաստատելով կյանքը․

Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…

Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին․․․

 Լավագույն ստեղծագործություններն են՝

բանաստեղծություններից՝ «Անդաստան», «Ցորյանի ծովեր», «Հասուն արտ», «Նավասարդյան», «Գեղեցկության արձանին», «Նեմեսիս», «Վարուժնակիս» և այլն։

«Հարճը» պոեմը։

Վարուժանի բանաստեղծական ժողովածուներն են՝

 «Սարսուռներ»,

 «Ցեղին սիրտը»,

«Հեթանոս երգեր»,

«Հացին երգը»։

«Մենք այնքան մեծ ենք, որքան հողեն կխմենք մեր զգացումները։ Ամեն ինչ հոդ է։ Դեպի մեր պապերուն»։

Դանիել Վարուժան

 

 

Վարուժանին նվիրված բաժնի գրական խորհրդատու՝ Լուսինե Զաքարյան