Միսաք Մեծատուրյանը ծնվել է 1886 թ․ հունվարին Արևմտյան Հայաստանի Ակն գավառի (Խարբերդի նահանգ) Բինկյան գյուղում։

(Հիշո՞ւմ ես նշանավոր ակնեցիներին․ Գրիգոր Զոհրապի կենսագրության  «Արժե իմանալ» բաժնում  անդրադարձել ենք)։

Հայրը՝ Կարապետ աղան, զբաղվում էր առևտրով։ Միսաքի ծնվելուց հետո մեկնում է Կ․ Պոլիս։  

Միսաքի վրա մեծ էր մոր՝ Իսկուհու ազդեցությունը։ Նա բարեպաշտ կին էր, քաղցրահունչ ձայն ուներ։ Մոր անտունիները* լսելով է մեծացել Միսաքը։ 

*Անտունիները ժողովրդական երգեր էին, որոնք շատ էին տարածված հատկապես Ակն գավառում։

Կոմիտասի գրառած «Անտունին» լսիր այստեղ

Նոր միջավայրը Միսաքին չի ձգում, ու նա ինքնամփոփ է դառնում, սիրում էր առանձնության մեջ դիտել բնությունը ու երեկոյան տուն գնալ։ Մայրը հիշում է․ «Չափազանց ծույլ տղա մըն էր։ Միշտ իր երեսին կպոռայի․ «Դուն մարդ չպիտի ըլլաս»։

Իսկ Միսաքը սրինգ նվագել էր սովորում ու նվագում հովիվներից լսած երգերը։

Սեբաստիայի Արամյան վարժարանը բարվոք վիճակում չէր (մի քանի տարի անց այդտեղ որպես ուսուցիչ կգար Դանիել Վարուժանը, և դպրոցը նոր շունչ կստանար), եղբայրը Միսաքին մասնավոր վարժարան է տանում, որտեղ բացահայտվում են նրա ունակությունները։ Առաջվա «ծույլ ու ապուշ» աշակերտից ոչինչ չի մնում։ Ուսումը շարունակում է Մարզվանի «Անատիլիա» գիշերօթիկ քոլեջում, որը հիմնել էին ամերիկյան միսիոներները։ Սկսում է կարդալ, լեզուներ սովորել։ Այն  բացառիկ քոլեջ էր․ ուներ բուսաբանական այգի, թանգարան, լաբորատորիա, ատաղձագործարան, սեփական փուռ, լվացքատուն, կոշկակարանոց․․․  Դասավանդողների մեջ շատ էին հայերը, և կրթական մթնոլորտը շատ տրամադրող էր։ Մեծարենցը այստեղ է սկսում բանաստեղծական փորձերը։ Դասընկերները պատմում են, որ երբեմն ննջարանի պատերին մտքին եկած տողերն էր գրում։ Պատժվում էր դրա համար, բայց սովորությունը չէր փոխում։

Մեծարենցը մի շրջան կարողանում է մորից էլ գաղտնի պահել հիվանդությունը, բայց նրա վիճակը ծանրանում է, և ծնողները տեղափոխում են Թոփ Գափու թաղամաս, բուժումներ նշանակում։ Այդտեղ՝ ակացիաների հովանու ներքո էլ գրում է իր լավագույն բանաստեղծությունները։

Այս ընթացքում պատանի բանաստեղծը փորձում է տպագրել իր բանաստեղծությունները, բայց զարմանալի մերժողական վերաբերմունքի է հանդիպում։ Օրինակ՝ Մասիսի խմբագիր Ենովք Արմենը «զառանցական ճիգ», «ոչնչաբանություն» էր համարում Մեծարենցի պոեզիան  և կոչ էր անում մաքրել մեր գրականությունը այդ վարակից։

Մեծարենցը ստիպված է լինում պատասխան հոդվածներով արդարանալ, բացատրել, թե որքան սխալ են հասկանում իր ստեղծագործությունները։ Եվ արդյունքում ստեղծվում են նրա հրաշալի հոդվածները, որոնք նորովի են բացահայտում նրա բանաստեղծական մտահղացումներն ու էությունը։

1907 թ․ բանաստեղծը լույս ընծայեց իր «Ծիածան» և «Նոր տաղեր» ժողովածուները։ Նրա արվեստը հասկացող ու գնահատող մարդիկ նույնպես շատ էին։ Բայց նրա հանճարեղությունը  գիտակցվեց մահվանից հետ։