«Պեպոն» Սունդուկյանն համարել է կատակերգություն, բայց այն ավելի շատ դրամա է։

Գործողությունները տեղի են ունենում Թիֆլիսում՝ 1870-ական թվականներին։

 Թատերգության հիմնական տեսակներն  են՝

Ողբերգություն  -  ավարտվում է արժանավոր հերոսի կործանմամբ։ Նպատակը՝  ցավի, կարեկցանքի միջոցով մաքրագործել հանդիսատեսին։

Կատակերգություն –   կյանքի, հերոսների  արատավոր, բացասական կողմերը քննադատում  է՝ ծիծաղ առաջացնելով։

Դրամա – ցույց է տալիս կյանքի բնական ընթացքը, որտեղ կատակերգականն ու ողբերգականը կողք կողքի են։

Նկարիչ՝ Էդուարդ Իսաբեկյան։ «Պեպոյի» նկարազարդումներից։

«Պեպո» կատակերգության հիմքում ձկնորս Պեպոյի և վաճառական Զիմզիմովի բախումն է։

Ուշադրություն դարձնենք Զիմզիմովի ազգանվանը, որը կազմված է «իմ» դերանվան կրկնությունից։ Այս կատակերգական հնարանքով Սունդուկյանն ուզեցել է շեշտել այդ հերոսի շահամոլությունն ու եսակենտրոնությունը։

Պեպոն արդար աշխատանքով ապրող ձկնորս է, քրոջ՝ Կեկելի ու մոր հենարանը։

 Անցյալում մի այսպիսի սովորույթ կար, որոշ վայրերում այդ սովորույթը մինչև այժմ էլ պահպանվել է․ աղջիկն ամուսնանալիս պետք է իր հետ որոշ հարստություն, նյութական բարիք, այլ կերպ ասած՝ օժիտ  տաներ փեսայի տուն։ 

Պեպոյի հանգուցյալ հայրը ժամանակին գումար էր պարտք տվել վաճառական Զիմզիմովին, բայց դա հաստատող փաստաթուղթը կորել էր։ Զիմզիմովն ուրանում է պարտքը, և օժիտը չստանալու պատճառով փեսացուն հրաժարվում է Կեկելից։ Դա մեծ անպատվություն էր Կեկելի և նրա հարազատների համար։

Պեպոն որոշում է պայքարել հանուն քրոջ և հանուն արդարության։ Զիմզիմովն էլ ձեռքերը ծալած չի նստում,Պեպոյին սպառնում է բանտարկել զրպարտության մեղադրանքով։

Հանկարծ փաստաթուղթը գտնվում է։ Զիմզիմովի խոսելու տոնը փոխվում է, խոստանում է ավելի շատ գումար տալ՝ միայն թե ինքը չխայտառակվի։ Պեպոն զարմանալիորեն չի համաձայնվում՝ իր անձնական պայքարը դարձնելով իր նման խաբվածների պայքար, նա իր բարի համբավը գումարից կարևոր է համարում։ 

Հետո Զիմզիմովը կրկին կեղծիքի դիմելու տարբերակ է գտնում։Պեպոն հայտնվում է բանտում, բայց  մնում է համոզված, որ իր պայքարը շարունակվելու է։

Ստեղծագործության սկիզբը մի փոքր անսովոր է։ Հարուստ վաճառականը պարտք է աղքատին։ Թվում է, թե հակառակը պիտի լիներ։ Ինչո՞ւ  է Սունդուկյանը այսպես արել։

 Որովհետև ուզում է ցույց տալ, թե ինչպես է հարուստների ունեցվածքն ավելանում՝ աղքատներին կողոպտելով։ Հենց Զիմզիմովի մենախոսության մեջ էլ այդ միտքը կա․ եթե Պեպոյի պարտքը տա, մյուսներն էլ իրենց գումարները ետ կուզեն։

Սունդուկյանի հերոսները հոգեբանորեն համոզիչ են, բնորոշ նրա ապրած ժամանակաշրջանին։ Պեպոյի կերպարը Սունդուկյանը նաև իրեն էր նմանեցնում։ 

«Պեպոն» առաջին անգամ բեմադրվում է Թիֆլիսի հայկական թատրոնում և ջերմ ընդունելութան արժանանում։ Պեպոյի դերակատարը անվանի դերասան Գևորգ Չմշկյանն էր։

 «Պեպո» կատակերգության հիման վրա նկարահանվել է հայկական առաջին հնչյունային ֆիլմը ( 1935 թ․)։ «Պեպո» ֆիլմի սցենարի վրա աշխատել է Չարենցը, երաժշտության հեղինակը Արամ Խաչատրյան է, իսկ Պեպոյի դերակատարը Հրաչյա Ներսիսյանն է։

Սունդուկյանի ստեղծագործությունները բարձր է գնահատել Հովհ․ Թումանյանը։ Նա գրել է․

«Ու անվերջ էն Մեծ Պեպոն (Սունդուկյանը), կյանքի բեմի վրա մաքուր, հաղթական, Զիմզիմովի դեմը կանգնած՝ իր հալալ աշխատողի կոշտ ձեռքը կզարկի մուրհակին ու Թիֆլիսի բարբառով կորոտա.

– Բաս քու սրտի դավթարումն ի՞նչ ի գրած...

 Ու կվարի իր ազնիվ կռիվը ոչ թե մուրհակի, այլ ճշմարտության համար, արդարության համար»: 

Պեպոյի արձանը Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոնի բակում։