Հետաքրքիր պատմություններ

Մի անգամ Նար-Դոսի ներկայությամբ մի խորհրդային սկսնակ գրողի պատմվածք է քննարկվում։ Նար-Դոսը սովորության համաձայն փորձում է լռել, բայց երբ շատ են խնդրում, որ իր կարծիքն էլ արտահայտի, ասում է․

- Ուրախալի է, որ այսօր քննարկվում է գրաշար Մարտինի «Նավթ ծախող Սիմոնը» պատմվածքը։ Հեղինակը, իրոք, պրոլետարական սկսնակ գրող է, նա իր հերոսից և՛ նավթն է խլել, և՛ կինը, և՛ կյանքը․․․

Բոլորը սկսում են ծիծաղել։

 

 

 

 Նար-Դոսի մայրն իրենց թաղամասում հռչակված էր գեղեցկությամբ ու այլ շնորհներով, որի համար նրան «կոնա Օվսան» էին կոչում։

Ժամանակակիցները պատմում են, որ ուսումնասեր մայրը փորձում է որդուն ընդունել Ներսիսյան դպրոց։ Դպրոցի տեսուչը Միքայելին (Նար-Դոս) չգիտես ինչու  հարցնում է, թե ինչ կաշվից են կոշիկները, Միքայելն էլ պատասխանում է, որ դա կարևոր չէ, եթե ուրիշ բան ունի հարցնելու, թող հարցնի։ Տեսուչին դուր չի գալիս ապագա գրողի սկզբունքային պատասխանը, և նա հրաժարվում է Միքայելին դպրոց ընդունելուց։

 

 

 

Նար-Դոսի մայրը՝ Օվսանը

Նար-Դոսը քանի որ պատանեկան տարիքից ցերեկներն աշխատում էր, ստիպված էր գիշերները նավթավառի լույսի ներքո ստեղծագործել։ Դա դուր չէր գալիս եղբոր կնոջը՝ Լիզային։ Նա, պատճառաբանելով, թե նավթը թանկ է, հանգցնում էր լույսն ու ուղարկում նրան քնելու։

 

          ***

Նար-Դոսը ծայրաստիճան համեստ, լռակյաց մարդ էր։ Նեղվում էր անգամ նոր հագուստից ու կոշիկից։ ժամանակակիցները վկայում են, որ նոր հագուստը տալիս էր եղբորը կամ եղբոր որդուն, որ մի քանի օր հագնեն, անցկացնեն փայլն ու ճռճռոցը, հետո նոր ինքն էր հագնում։


 

 

 

Նար-Դոսի տունը Թիֆլիսում

Նար-Դոսը բացի իր զավակներից՝ Հասմիկից և Նարից, ուներ նաև հոգեզավակ՝ Մարիան։ Նա Նար-Դոսի կնոջ՝ Օլգայի քրոջ դուստրն էր։  Մարիայի ծնողները մահացել էին, և մորաքույրերը որդեգրել էին նրան ու երկու քույրերին։

Օպերային հռչակավոր երգիչ Նար Հովհաննիսյանը ժառանգներ չունեցավ, իսկ Հասմիկի ծոռները այժմ ապրում են Հայաստանում։

Վերջին շրջանում նրանք  Թիֆլիսում գտան Նար-Դոսի տունը, որը բարեբախտաբար դեռ չի քանդվել, բայց  վերանորոգելու, թանգարանի վերածելու փորձ չի արվում։

 

 

 

Նար Դոսի որդու՝ օպերային երգիչ Նար Հովհաննիսյանի դիմանկարը։ Նկարիչ՝ Մ․ Քամալյան

Նար-Դոսն ու Հովհաննես Թումանյանը լավ հարաբերություններ ունեին, բայց ինքնամփոփ ու լռակյաց արձակագիրը խուսափում էր  Թումանյանի կազմակերպած գրական հանդիպումներին մասնակցելուց, իր խնդիրների մասին բարձրաձայնելուց։

Մի անգամ Նար-Դոսը, տեղեկանալով, որ բանաստեղծուհի Վարսենիկ Աղասյանը ֆինանսական ծանր կացության մեջ է, առանց վարանելու շտապում է Հովհաննես Թումանյանի մոտ՝  օգնություն խնդրելու։ Ամենայն հայոց բանաստեղծը խոստանում է օգնել՝ թեկուզ անձնական միջոցներով։ Երախտապարտ Նար-Դոսը նրան «երկրային ամենափրկիչ» է անվանում, իսկ  Թումանյանը պատասխանում է. «Այ տղա, որ երկրային ամենափրկիչ եմ, էս ինչպե՞ս է, որ մինչև օրս չեմ փրկել քեզ... Դու էն ասա, էդ ոնց է, որ ուրիշներին օգնելու համար, գալիս, խնդրում ես ինձ, իսկ քեզ համար... Քեզ համար ձեն չես հանում… Բա Նար-Դոսի՞ն, նրան օգնելու համար ո՞վ է գալու, ո՞վ է խնդրելու․․․»։