ՃԱԿԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՍԵ՞Ր, ԹԵ՞ ԹՈՒԼՈՒԹՅՈՒՆ․․․

Մուրացանի կյանքի ճակատագրական կինը Ոսկեհատ Թավրիզյանն էր, որին սիրել էր դեռ պատանի տարիքից։ Պահպանվել են նրա մեկը մյուսից զգացմունքային, անկեղծ, անանձնական սիրային նամակները։ Գրում էր ամեն օր, անգամ օրվա տարբեր ժամերի, աստվածացնում, օրհնում, ապրում ու շնչում նրանով․ «Առանց քեզ ապրել, կնշանակե երկինքը սև ունենալ, արեգակը՝ խավար, բնության գիրկը՝ գերեզման․․․»։

1885 թ. Մուրացանն ու Ոսկեհատը ամուսնացան։ Նամակները նույնքան ջերմ էին նաև ամուսնությունից հետո և նույնքան միակողմանի։ Ոսկեհատը գրեթե չէր պատասխանում՝ Մուրացանին սպասման տագնապներ պատճառելով։

 Երբ Ոսկեհատը ամռանը գնում էր Շուշի՝ հանգստանալու, Մուրացանը գրում էր․ «Երբ դու ինձ մոտ ես, ես արդեն հանգիստ եմ, իմ զգացմունքները կանոնավոր են, ես չեմ շտապում ու չեմ դանդաղում, բայց հենց դու հեռանում ես, ես նմանվում եմ մի մարդու, որի գանձը տարել են հեռու աշխարհ․․․»։

Ոսկեհատը

Նրանց համատեղ կյանքը տևում է 12 տարի։ Ունենում են երեք երեխա։ Մուրացանը մի քանի տեղ էր որպես հաշվապահ աշխատում, հոգ էր տանում ընտանիքի մասին, քնքշությամբ ու սիրով շրջապատում կնոջն ու երեխաներին։ Բայց շուտով պարզվում է, որ Ոսկեհատը դավաճանում է նրան, այն էլ Մուրացանի ամենամոտ ընկերոջ հետ․․․

Մուրացանը խզում է կապերը ընկերոջ հետ, իսկ իր կնոջ նկատմամբ չի ձեռնարկում որևէ ակնհայտ քայլ: Ոսկեհատը երեխաների հետ մեկնում է Գերմանիա՝ բամբասանքներին չդիմանալով։

  Տարիներ անց Մուրացանը մահանում է հոգեբուժարանում՝ միայնության մեջ։

 Իսկ Մուրացանի վերջին նամակի վերջին տողերն էին․ «Եկ, իմ կյա՛նք, իմ ուրախությո՛ւն, իմ երջանկությո՛ւն, իմ երկի՛նք, իմ արքայությո՛ւն, ե՛կ, որ ապրեմ, ե՛կ, որ կյանքը քաղցրությամբ ճանաչեմ»։

Ըստ Նարինե Թուխիկյանի