Չարենցն ու Կոմիտասը

• Չարենցը պաշտում էր մեր ազգային երաժշտությունը, հատկապես Կոմիտասին։ Գուրգեն Մահարին պատմում է, որ երբ հոգնում էր կամ նեղվում, ասում էր․

«Գնանք Ակսելի մոտ, Կոմիտաս լսենք»։ Ակսել Բակունցը լավ ձայն ուներ։

Երբ Չարենցը հանդիպում է Կոմիտասի աշակերտուհի Աղավնի Մեսրոպյանին, նա ցույց է տալիս Կոմիտասի մակագրությամբ մի թաշկինակ։
Չարենցը համբուրում է թաշկինակն ու խնդրում որոշ ժամանակով այն իր մոտ պահել։

 Աղավնին թաշկինակը հետագայում նվիրել է Անահիտ Չարենցին։

                                               ***

• Պահպանվել են ժամանակակիցների հուշերը, թե 1936 թ․ Չարենցը ինչ ծանր է տանում Կոմիտասի մահը և ինչպես է նրան վերջին հրաժեշտը տալիս։ Այս օրերին էլ Եղիշե Չարենցը  գրում է «Կոմիտասի հիշատակին» պոեմը․

Անէացա՜ծ, սրբացած
Կապրի ոգիդ հմայող՝
Դարձած ելնո՜ղ երգի ձայն—
Եվ հայրենի՜ դարձած հող...

Չարենցն ու կինոն

• Չարենցի կերպարը կինոյում  առաջին անգամ կերտել է Ազատ Գասպարյանը «Երկունք» ֆիլմում։
• Կան նաև ավելի ուշ շրջանում ստեղծված ֆիլմեր, որոնցում ներկայացվում է Չարենցի կյանքը։ Նախատեսված են 16+  տարիքի դիտողների համար․  «Չարենց․ մի ճրագ մթնում»

                                                                         ***

Չարենցը մեծ դեր է ունեցել առաջին հնչուն կինոնկարի՝ «Պեպոյի» սցենարի ստեղծման և մշակման գործում։  «Պեպոյի երգի» տեքստը ստեղծել է Եղիշե Չարենցը, իսկ երաժշտությունը՝ Արամ Խաչատրյանը։

Դամբը ձեռիս աշխատում իմ,
Հալալ աշխատանքս իմ ուտում,
Վայ էն մարդուն, որ աշխարհում
Խալխի դատած հացն է ուտում․․․

 Չարենցի ստեղծագործությունների հիման վրա ծնված երաժշտական ստեղծագործություններ

• Ավետ Տերտերյանը Չարենցի «Ամբոխները խելագարված» և «Սոմա» պոեմների հիման վրա գրել է «Կրակե օղակ» օպերան։

• «Ես իմ անուշ Հայաստանին» ոգեշնչել է տարբեր կոմպոզիտորների՝ Արամ Սաթյանին, Տիգրան Մանսուրյանին և ուրիշների։

Վերջին շրջանում սքանչելի երգեր է ստեղծել  Project LA երաժշտական նախագծի հեղինակ Լևոն Արևշատյանը (LA)

• «Պատահական անցորդին»

Մենք երկու՛սս էլ, մենք երկու՛սս էլ անվերադարձ աշխարհում
Ապրում ենք, կանք, գնում ենք - ո՞ւր, միևնույն է մեր հեռուն:
Կանգնիր, անցորդ: Կանգնիր: Նայենք: Նայենք իրար - գուցե մենք
Հանկարծ ժպտանք` չճանաչված մի բարեկամ ճանաչենք․․․

•    «Ով կհավատա, ով կհանդիպի»

Կյանքը - կրակ ճահիճներում, կա ու չկա,
Կյանքը - ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա։